02 Jul Prikazan mural Žeđ za prirodom Andreja Žikića Arteza
U petak 28. juna u 18 sati na adresi Beogradska 44b (GO Vračar u Beogradu) svečano smo presekli vrpcu i time prikazali javnosti jedanaesti, ujedno i poslednji mural, nastao u okviru građanske inicijative Free the Streets/Free the People koju je pre dve godine pokrenulo Udruženje KROKODIL.
Autor rada, koji predstavlja reakciju na haos urbanog življenja i podseća na važnost (ponovnog) povezivanja sa prirodom, jeste Andrej Žikić – Artez, jedan od najistaknutijih domaćih uličnih umetnika.
Murali, kao i sama inicijativa, nastali su kao odgovor na ogromnu količinu agresivnih poruka i poruka mržnje koje su ispisane na zidovima u gradovima širom Srbije. Nastali u saradnji sa lokalnim zajednicama, tj. komšilucima, oni predstavljaju mali doprinos vraćanju javnih prostora na korišćenje svim građanima i građankama i podsećanje da ulice pripadaju svima nama, a ne onima koji su bučni, uzurpatorski i neprijateljski nastrojeni.
Kontaminacija javnih prostora naročito je vidljiva u pojedinim beogradskim opštinama, a deo Vračara u pojasu Njegoševe i okolnih ulica, neslavno se istakao poslednjih godina slavljenjem domaćih i stranih ratnih zločinaca kroz zidne portrete, kao i grafitima mržnje usmerene ka etničkim i drugim manjinama. Upravo zbog toga nam je važno što, uz podršku sugrađanki i sugrađana iz Beogradske, ovu inicijativu zaokružujemo otvaranjem murala upravo na ovoj lokaciji.
U okviru ove inicijative naslikano je još 10 murala čije su autorke i autori: Anja Gladiševa i Gljeb Pušev (Male stepenice pored Brankovog mosta, Beograd), Barbara Dimić, Marija Šoln, Goran Todorović, Kerim Mušanović, učenici i učenice OŠ Olga Petrov (OŠ Olga Petrov, Padinska skela, Beograd), Dejan Ivanović – Wuper (Obrenovac, Beograd), Vuk Đurić – Endo (Čačak), Stefan Jangovski (Kraljevo) i Aleksandra Petković – TKV (Detelinara, Novi Sad).
Artez o muralu u Beogradskoj: “Život u urbanoj sredini i haos koji ga prati poslužili su kao osnova za koncept ovog murala. Sama lokacija – Beogradska ulica, kao jedna od prometnijih saobraćajnica prestonice, na najbolji način oslikava haos karakterističan za urbanu sredinu. Unošenjem elemenata prirode u zadati kontekst kreirana je jukstapozicija koja treba da zainterestuje posmatrača i skrene mu pažnju sa svakodnevnih misli. Portret devojke koja pije vodu iz vaze bogato napunjene cvećem govori o fundamentalnoj potrebi čoveka za prirodom. Ona žudi za energijom koju samo priroda može da nam pruži, a koju je tako teško pronaći u urbanoj sredini. Ovaj mural poziva posmatrače da pronađu trenutak za introspekciju i povezivanje sa prirodom, i skreće im pažnju na važnost očuvanja prirode u urbanom okruženju”.
O inicijativi Free the Streets/Free the People:
Zidovi na ulicama srpskih gradova i varošica već duže vreme predstavljaju poprište različitih desničarskih i drugih grupa kao i platformu za promovisanje njima bliskih politika. Rezultat podrške ali i ovakvog skrivenog uticaja državnih struktura jeste urbani pejzaž zasićen iscrtanim porukama, šablonima, grafitima i muralima koji direktno pozivaju na mržnju, zlobu, uskogrudost, rasizam, seksizam i generalno šire različite toksične sadržaje stvarajući društvo prepuno nasilja koje je prisutno na svim nivoima, a posebno kod mladih ljudi.
Namera dvogodišnje inicijative nazvane Free the Streets/Free the People jeste da kroz tri glavna pravca aktivnosti utiče na izmenu gorepomenute prakse i podigne svest o štetnosti šovinističkog i reduktivnog načina promišljanja prošlosti, sadašnjosti i budućnosti koji je dominantan u javnom prostoru. To su:
1. umrežavanje građana oko uličnih umetničkih intervencija,
2. transformacije javnih prostora,
3. javno zagovaranje s kreatorima javnih politika na lokalnom i nacionalnom nivou s ciljem promene zakonskih rešenja po pitanju javnog ispoljavanja govora mržnje.
photos Vanja Piroški
